Digitalisering gaat de wereld op zijn kop zetten

Harry Zengerink is opleidingsmanager Communicatie, Media en Design aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij werkt al jaren met de informatiespecialisten van morgen en denkt na over de beste manier om te digitaliseren. Zengerink is groot voorstander van het gebruik van sociale media in het onderwijs en baarde onlangs opzien door zijn plan om zijn mail af te schaffen en voortaan alle communicatie via Twitter af te handelen. ‘Het voordeel is dat er maar een maximaal aantal tekens zijn. Als mensen dingen echt belangrijk vinden komen ze me wel spreken.’ Harry Zengerink is een van de sprekers tijdens het Doxis Seminar op 6 november in het NEMO Science Museum te Amsterdam. In zijn lezing gaat hij dieper in op experimenten van leren met Virtual Reality en Augmented Reality.

Door Emmeke Bos, wetenschapsjournalist

Waarom digitalisering?

‘Digitalisering zie ik als een enorme revolutie, vergelijkbaar met de industrialisering. Het gaat de wereld op zijn kop zetten. En we staan nog maar aan het begin. Hoe we daarmee omgaan, gaat ontzettend veel uit maken. Het kan goed zijn, maar ook heel slecht.
‘Kijk naar wat er nu in China gebeurt. Daar heb je een systeem waarbij gezichtsherkenning gekoppeld is aan online dossiers. Als je daar door rood loopt, zien camera’s dat en krijg je automatisch een aantekening in je dossier. Als je te vaak een regel breekt, word je een ‘persona non grata’. Dan kun je bijvoorbeeld niet meer op sollicitatiegesprek komen. Dat is een heel eng idee.’

Hoe pak je digitalisering wél goed aan?

‘Door een heel andere houding aan te nemen. Als je kijkt naar scholen, gemeenten of de politie zie je dat veel mensen nog uitgaan van een oude manier van denken, met een heel hiërarchisch systeem. De mensen die zogenaamd het meeste weten, verzinnen in dit systeem de oplossingen.
‘Maar digitalisering is te complex om door één persoon opgelost te worden. Je hebt allerlei verschillende mensen nodig, en oplossingen die je steeds een beetje kunt aanpassen. Daarvoor heb je juist de burger of de gebruiker nodig. Maar dan moet je wel willen luisteren.’

Hoe vindt u dat dat gaat, dat luisteren?

‘Nou… Ik zag onlangs op televisie een debat in de Tweede Kamer, dat was een groep mensen die elkaar alleen maar beschadigden. Die wilden een relatie met de ander opgeven, alleen maar voor hun eigen gelijk.
‘Ik heb een vreselijke hekel aan debatten. Debatten gaan over gelijk halen, wie de meeste argumenten heeft of het hardst kan praten. Ik wil juist dialogen houden, want daarin probeer je de ander te begrijpen. Daarin luister je, stel je vragen. Uiteindelijk leidt dat tot meer inzicht.’

Dus we moeten naar een ander systeem?

‘Wat ik zie, is dat de moderne tijd heel hiërarchisch is. Dat is dus de tijd van vóór de digitale revolutie. Een tijd met enorm grote bedrijven die gigantische winsten maakten en maar bleven groeien. Die groei is eruit.
‘Het gaat nu steeds meer om het goede, om een goed leven. Denk aan mensen die doen aan mindfulness, of veganisme. Dat is een verandering die ik in de wereld zie. Er ontstaat een ander bewustzijn. Die hiërarchie heeft het niet meer voor het zeggen.’

Wat is het goede?

‘Hoor je jezelf die vraag stellen?’
Ik kan me voorstellen dat dat voor iedereen anders is, maar het lijkt een belangrijk begrip te zijn voor u. Ik vermoed dat u er wel een idee bij heeft.
‘Ik geloof dat het goede leven betekent dat het succes van de organisatie afhankelijk is van jou. Van jouw rol, jouw persoon, jouw manier. En dat het belangrijk is je te omringen met verschillende mensen en te luisteren naar andere meningen.’
Hoe gaat u mensen overtuigen om dat te doen?
‘Ik overtuig niemand. Ik beïnvloed wel mensen. Maar ik overtuig ze niet. Mensen overtuigen zichzelf.’