Kennisportal
Kennisportal is een kennisplatform met een focus op de brede doelgroep Business en IT.

Rutte III: No proof when we eat old digital pudding

Rutte III: de ambitie is er…

Het regeerakkoord geeft digitalisering in ieder geval een prominente plaats. Zowel het vertrouwen als de ambitie is hoog: ‘We investeren in onderzoek en innovatie, omdat we zien dat Nederland alles in huis heeft om als beste oplossingen te vinden voor digitalisering en globalisering. We kunnen sociaal, economisch en digitaal de Europese koploper worden.’ Het regeerakkoord ziet aanpassing aan maatschappelijke en technologische ontwikkelingen als een randvoorwaarde voor goed openbaar functionerend bestuur én biedt tegelijkertijd mogelijkheden voor een betere dienstverlening.

De aandacht voor digitalisering blijkt onder andere uit een extra reservering van 95 miljoen euro voor cybersecurity en de wettelijke vastlegging van digitale geletterdheid als onderdeel van het onderwijs curriculum. Ook staan verdere digitalisering van het openbaar bestuur en het beter vindbaar en toegankelijk maken van data in de vorm van open data op de ambitieuze digitale agenda.

Ter bevordering van de privacy moeten persoonsgegevens versleuteld worden opgeslagen en krijgt de burger meer regie over zijn persoonsgegevens. Het nieuwe kabinet waakt voor verspilling van belastinggeld: grote ICT-projecten worden standaard getoetst door het Bureau ICT toetsing.

No proof when we are eating pudding..

Digitalisering als speerpunt van het regeerakkoord. Het is hoopgevend dat de partijen nut en noodzaak van digitaliseren erkennen en een plaats geven. Echter: ‘the proof of the pudding is in the eating’, want er is in de financiële verantwoording weinig te vinden over digitale investeringen. Het is ook nog onduidelijk op basis van welke visie en uitgangspunten de digitale speerpunten gestalte gaan krijgen. En dat laatste baart toch zorgen.

Digitale agenda is nog steeds versnipperd

Het regeerakkoord benadert digitalisering instrumenteel. Het gaat maar beperkt in op relevante technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. Een goede digitaliseringsagenda sluit integraal aan bij deze ontwikkelingen. Voorbeeld: een belangrijke trend is dat organisaties in zowel publieke als private sector veel meer en intensiever met elkaar samenwerken al dan niet in formeel vastgelegde samenwerkingsverbanden. Een belangrijke vraag is op welke wijze in dit soort netwerken de informatievoorziening is geregeld. Hoe borg je in ‘los/ vaste’ situaties een flexibele digitale werkomgeving waar je vakmensen echt kunt ondersteunen. En hoe zorg je ervoor dat dit op een rechtmatige manier plaatsvindt met beheersing van risico’s?

Het antwoord is in ieder geval niet: méér digitaliseren en méér dichttimmeren met bijvoorbeeld regels over cybersecurity en privacy. Als het blijft bij versnipperde digitaliseringsinitiatieven, en als je ouderwetse organisatiestructuren en processen gaat digitaliseren, zal dat samenwerking, doelmatigheid en uiteindelijk rechtmatigheid juist in de weg staan. Het is dan zaak om los te komen van oude structuren en verbinding te zoeken in het netwerk.

Geen visie: kijk nu eens wat er écht gebeurt in de digitale samenleving

Een digitaliseringsagenda moet aansluiten op een visie op de digitale samenleving. Wat betekent bijvoorbeeld de toenemende dataficering en grotere afhankelijkheid van technologie voor de wijze waarop we overheidsorganisaties besturen en inrichten, hoe we met elkaar willen samenwerken en wat dat betekent voor de mensen die het werk uitvoeren? Als we bestaande structuren en werkwijzen gaan digitaliseren en inzetten op meer controle en beheersing zal dit tot negatieve effecten gaan leiden. De berichten over kostbare eindeloze ICT trajecten zonder resultaat zullen niet afnemen. Goed nieuws voor ICT leveranciers, maar niet voor de overheid en de burger. Met deze route zul je het doel niet halen: een slimme, digitale overheid met goede dienstverlening en uitvoering van publieke taken met vertrouwen van de burger.

Maar laten we het een kans geven. Het kabinet Rutte is net van het bordes af, de bordesfoto boven het bed. Nu een goede digitaliseringsagenda, met bijbehorend budget op basis van een visie op onze digitale samenleving. Dan pas is er ruimte voor vertrouwen in de digitale toekomst.