Kennisportal
Kennisportal is een kennisplatform met een focus op de brede doelgroep Business en IT.

5 tips voor het nieuwe sociale leren

Om het nieuwe leren te laten slagen, moet je weten hoe je systemen gebruikt om je dagelijkse werk gemakkelijker te maken. In dit artikel gaat Karen Frank in op ontwikkelingen, vraagstukken en tips omtrent het nieuwe sociale leren.

Het is tijd voor het nieuwe leren. Werken in de 21-ste eeuw vraagt namelijk niet alleen een flexibele werkhouding, maar snelle veranderingen vereisen een continue ontwikkeling van kennis en vaardigheden. Veelal worden trainingen ingezet als interventie om medewerkers deze kennis en vaardigheden bij te brengen. Dit zogenaamde formele leren is in sommige gevallen heel nuttig, maar het meest leren we door gewoon vlieguren te maken.

Daarom sluit ik me graag aan bij de 70:20:10 visie van Charles Jennings. Hij gaat er vanuit dat we tien procent leren in formele klassikale trainingen, twintig procent leren we door samenwerking en interactie met anderen en verreweg het meeste leren we door het gewoon te doen. Vraag jezelf eens af waar jij het meest van geleerd hebt. Waarschijnlijk is dat niet een training, maar een uitdagend project dat je hebt gedaan of een baan die helemaal nieuw voor je was.

Het nieuwe sociale leren gaat dus over leren van en met elkaar in de context van jouw dagelijkse werk. De manier waarop we naar leren en ontwikkelen kijken binnen organisaties is echter nauwelijks veranderd de laatste jaren. De manager bepaalt veelal nog welke trainingen jij mag en kan volgen (controle) en vervolgens word je in een klasje gestopt om iets nieuws te leren.

Ontwikkelingen die van invloed zijn op leren
Waarom werkt het klassieke leren vandaag de dag niet meer? Een van de oorzaken is de veranderende arbeidsmarkt. Als we kijken naar de arbeidsmarkt, dan zien we een aantal trends:

  • Eén op de vier werknemers werkt minder dan één jaar voor zijn werkgever.
  • Twee derde van de young professionals wil een andere baan.
  • Lifetime employment bestaat niet meer: men voorspelt dat de generatie die nu de arbeidsmarkt betreedt op zijn vijfendertigste toe is aan zijn zevende werkgever.

Bronnen: www.personeelsnet.nl en www.studenten.net

Je moet bij iedere baan in korte tijd weer veel leren over jouw nieuwe werkzaamheden, de klanten, de IT systemen, de organisatie en je collega’s (wie moet ik waarvoor hebben?). Het wordt dus steeds belangrijker voor organisaties om mensen heel snel ingewerkt en productief te krijgen en er is geen tijd voor uitgebreide opleidingsprogramma’s.

Complexe vraagstukken
Veel mensen zijn tegenwoordig kenniswerkers en werken aan complexe vraagstukken met deadlines, waar het niet mogelijk is eerdere oplossingen toe te passen. De omstandigheden zijn daarvoor te veranderlijk. Inzicht verkrijgen in de continu veranderende wensen en eisen van verschillende klantgroepen is een voorbeeld van zo’n complex vraagstuk (bron en meer informatie over complexe vraagstukken, zie het Cynefin Framework).

In een continu veranderende omgeving moet je dus gelijk handelen op basis van jouw expertise. Dan is het heel fijn dat je toegang hebt tot alle kennis en expertise in jouw organisatie en dat het mogelijk is dat je alleen datgene kunt leren wat je nodig hebt (kennis en/of vaardigheden) op dat moment om verder te kunnen met jouw vraagstuk.

Ontwikkeling van technologie
Ook de technologie beïnvloedt het effect van klassiek leren. Technologie ontwikkelt zich supersnel en exponentieel. Dit is een wetmatigheid, genaamd Moore’s Law. Dit betekent concreet dat wij de komende anderhalf jaar dezelfde hoeveelheid technologische vernieuwingen te verwerken krijgen als in de afgelopen acht jaar. En dat is bijna niet te doen voor ons brein. Wij mensen zijn namelijk heel slecht in exponentieel denken. Ons brein werkt lineair. De gigantische hoeveelheid veranderingen en informatie die op ons af komen, kun je niet meer op de oude manier in de hoofden van mensen pompen; het is gewoonweg te veel.

Bovenstaande ontwikkelingen maken het dus steeds moeilijker om een lesprogramma te ontwikkelen. Het gaat te snel en het is teveel. Maar wat moet je dan wel doen om leren te faciliteren en je mensen te ontwikkelen?

 

Faciliteer het leren
Kennis zit nog steeds voor tachtig procent in de hoofden van mensen. Veel kennis is associatief. Dit betekent dat je die kennis niet uit iemands hoofd kunt halen en in een systeem kunt zetten. Die kennis komt alleen bovendrijven als iemand eraan appelleert via een vraag, een (project)vergadering, een blog, een discussie op een forum. Dan ben je dus aan het leren. Leren van en met elkaar in de context van het dagelijkse werk.

Kennis als bijproduct
Jane Hart, een social learning expert, voert ieder jaar een onderzoek uit naar de top 100 learning tools van organisaties. De top tien is hieronder weergegeven. Dit zijn allemaal technologische communicatiemiddelen die het samenwerken, co-creëren, kennisdelen en communiceren faciliteren.

top 100 tools for learningDe meeste organisaties hebben deze tools of de bedrijfsmatige equivalenten van deze top tien learning tools al in huis en daarmee dus enorm krachtige middelen om het leren van en met elkaar te faciliteren. Denk hierbij aan SharePoint als equivalent voor Dropbox en OneNote voor Evernote. Ook platformen als Yammer, IBM Connections en Microsoft Lync zijn goede voorbeelden hiervan. Door transparant te werken op deze platformen, bijvoorbeeld door je documenten te delen, laat je zien waar je mee bezig bent en wat je weet. Kennis is dan een bijproduct van het feit dat jij je werk op dat platform doet. En door op elkaar te reageren, verrijk je de content en de informatie en leer je van en met elkaar: het nieuwe leren?

Simpel dus? Nee, helaas. Om het nieuwe leren te laten slagen, moet je wel weten hoe je de systemen gebruikt om jouw dagelijkse werk gemakkelijker te maken. Maar ook welke (werk)afspraken en organisatiekaders daarbij horen. En daar gaat het vaak mis. Meestal worden dit soort systemen ‘aangezet’ binnen organisaties en als je geluk hebt, krijg je een knoppencursus. Maar net zoals bij veel andere programma’s vormen gedrag en cultuur de grootste succesfactor. Slechts dertig procent van de medewerkers in een organisatie geeft elkaar feedback en doet aan reflectie. Bij veel organisaties geldt nog steeds kennis is macht. Dan schiet het niet echt op met het nieuwe leren en de lerende organisatie.

5 tips om het nieuwe sociale leren te faciliteren

  • Zorg voor goed werkende systemen die samenwerken, kennisdelen, communiceren faciliteren.
  • Er is genoeg content, dus organiseer de content en de mensen achter de content, zodat experts in je organisatie komen bovendrijven.
  • Zorg voor de vertaalslag naar het dagelijkse werk. Het gaat altijd om het dagelijkse werk dat gedaan moet worden.
  • Sluit aan bij belangrijke programma’s in je organisatie. Zij zitten veelal op primaire processen en daar is de bereidheid en het leereffect het grootst.
  • Als laatst en voor mij de belangrijkste tip, bouw aan een cultuur van samenwerking, feedback en reflectie.

Succes!